Dood,  léven

Dood is niet oneerlijk

november 13, 2018 / 16 Comments
Al even loop ik met het idee om te schrijven over de vermeende oneerlijkheid van de dood. Een gedurfd en kwetsbaar onderwerp, zeker voor zij die in diepe rouw zijn. Tóch moet het me van het hart. De ongemakkelijke manier waarop ‘wij’ in onze Westerse maatschappij de dood benaderen of liever niet benaderen, want vaak vinden we haar ‘oneerlijk’.

‘Het is zo oneerlijk hè,’ is een zin die ik het afgelopen jaar regelmatig gehoord heb. Het staat zelfs bedrukt op rouwkaarten. En vast goed bedoeld, het raakt me telkens diep in mijn hart. Dan voel ik de innerlijke drang om te zeggen dat het niet waar is. Alsof ze hierboven bedacht zouden hebben, laten we nu die familie  even gaan pesten. Nee toch? En bovendien, iedereen gaat dood. Ja, ook kleine kinderen en babies.  Veel vaker dan je denkt. Ik ken inmiddels legio ouders met stuk voor stuk een verhaal en groot gemis. Dat het ‘hoort’ dat kinderen ouders overleven,  is dus ook niet waar. Natuurlijk willen we dat het liefste. Dát is wat anders.

Mijn ervaring met rouw is dat het ‘t moeilijkst is om weerstand los te laten. Weerstand tegen de keiharde werkelijkheid, in ons geval de dood van ons lieve Zonnekind, tien maanden oud. En later de weerstand tegen alle gevoelens die daarbij kwamen kijken. Het is een grote kunst om ‘te zijn met dat wat er is’: de situatie waarin je bent terechtgekomen en dat te doorleven. Daar is moed voor nodig.

Opmerkingen als dood is oneerlijk,  wakkeren juist weerstand aan. Er is een onaangenaam label geplakt op de toch al rauwe werkelijkheid. Het is oneerlijk,  want het is jou ofwel je naaste overkomen. Het is te jong,  te snel of te onverwacht. Deze gedachten zorgen voor een vecht-modus. Een gevecht dat je sowieso verliest. Hetgeen je niet wilt, is immers al gebeurd.

Ben ik een heilige en heb ik nooit oneerlijkheidsgevoelens?

Zeker niet. En bovendien is er een heel scala aan oneerlijkheidsgevoelens aan mij voorbijgegaan. Zo heb ik lang moeite gehad met moeders die voorbij fietsten met twee of soms zelfs drie levende kinderen in hun bakfiets. Het ‘waarom zij wel en ik niet’ gevoel is mij heel bekend.

Ik wil dan ook zeker niet vingerwijzen. Maar pleit wel voor meer ruimte voor de dood. Het overkomt ons namelijk allemaal vroeg of laat, en dat mogen we best onder ogen komen. Laten we haar niet als een vreemde behandelen, maar liefdevol omarmen als ze voorbij komt. In het omarmen van dat wat er is,  de soms zo rauwe werkelijkheid,  zit aanvaarding en léven besloten.

Hans Stolp zegt daarover in het geheim van loslaten:

“Pas als je aanvaardt
dat er dingen zijn die je niet kunt veranderen,
pas als je de geheimen van het loslaten kent,
zal je voelen hoe het licht van de zon je gezicht en je hart verwarmt”.

Foekje, 37 jaar woont met haar man en vierjarige zoon voor een half jaar in een natuurhuisje in de bossen van Ommen om te helen, nadat in 2017 haar jongste zoon overleed aan kanker. Ze schreef het boek ‘Lief Zonnekind’, met gedichten en overdenkingen over loslaten, naar binnen gaan, vertrouwen, en voelen dat er in werkelijkheid geen afstand is, alleen maar liefde.

16 Comments

  • Eveline

    november 13, 2018 at 10:29 pm Beantwoorden

    Leef-tijd is de tijd die he hebt afgesproken om hier op aarde te keven, dat gaat inderdaad niet over eerlijkheid, dat begrip hebben mensen bedacht als regel om mee te leven en hun zuiverheid trouw te blijven maar slaat niet op het allesomvattende voor zover ik dan kan zien en beseffen

  • Hans Oelen

    november 14, 2018 at 8:10 am Beantwoorden

    Dag Foekje,
    Mooi geschreven, hoe je in beeld brengt, dat de dood onlosmakelijk verbonden is aan het leven.
    De dood van het zichtbare, herkenbare en tastbare lichaam.
    De leegte, het gevoelsmatige gat wat achterblijft, met het weten, dat de ziel nog steeds IS, geeft
    rust en vertrouwen.
    Ik schrijf dit echter in het comfort, dat de liefde van mijn leven én onze kinderen en kleinkinderen
    in volle gezondheid leven…
    Nogmaals dank voor dit mooie en waardevolle blog.

    Hans

  • Yda

    november 14, 2018 at 2:24 pm Beantwoorden

    Dag Foekje,

    Wat fijn dat jij mijn gedachten omtrent oneerlijkheid en de dood, zo liefdevol en respectvol hebt verwoord.

    Quote van een wijze Indiaan: Evert day is a good day to die…

    Yda.

  • Marijke Dekker

    november 14, 2018 at 3:14 pm Beantwoorden

    Ha Foekje,
    Een prachtig blog heb je geschreven.
    Je bent een mooie, sterke vrouw, en weet, dat na de fysieke dood, de geest met de ziel blijft.
    Ondanks de gevoelens van oneerlijkheid, waar je doorheen ging, en soms nog wel zal gaan, ben je je hiervan bewust geworden.
    Alles wat jij schrijft, is mooi, het komt diep van binnen uit 💕
    Hartelijke groet, Marijke

  • Maartje

    november 15, 2018 at 6:08 pm Beantwoorden

    Wow Foekje, ik begrijp je knikkende knieen. Wat een moed om dit neer te schrijven en vervolgens die wereld in te brengen. Je hebt het heel mooi omschreven. Ik voel de puurheid in elke vezel van je blog. De dood is een ongemakkelijke (en pijnlijke) waarheid, maar de term oneerlijk past haar niet. Dat het oneerlijk voelt dat kan inderdaad wel, het kan helpen om het grote verlies nog toch nog een beetje buiten ons te plaatsen. Jij vertelt ook over moeders met bakfietsen en je gevoel daarbij. De weerstand overwinnen is niet gemakkelijk, het aangaan van alle gevoelens die er zijn, daar is vaak veel voor nodig. Zeker bij grote verliezen, zoals wat jij hebt meegemaakt. Wat mooi en bijzonder dat jij en je gezin daar op jullie manier de tijd en de aandacht voor nemen met elkaar en in de natuur. Heel veel sterkte, kracht en liefde gewenst. Ik ga je volgen, Hartegroet, Maartje

  • Jamie

    augustus 3, 2019 at 10:36 pm Beantwoorden

    Zo mooi geschreven en wat kijk je er rationeel tegenaan… De dood. Ik ben moeder van 3 en ik kan het me letterlijk niet voorstellen. Zo kort mogen houden van je pasgeborenen. Zo bizar dat de dood nog geen onderdeel van het leven is waar we mee om kunnen gaan zonder zo veel pijn. Ik wens jou en je gezin alle geluk toe van de wereld. Ik hoop dat je je Zonnekind nog ooit een keer ergens mag vasthouden en dat hij kan zeggen dat hij trots is op zijn moeder omdat zij opnieuw durft te houden van zijn zusje en dat ze haarzelf niet laat verdrinken in rouw. Liefs.

    • Foekje van der Heide

      augustus 13, 2019 at 10:41 am Beantwoorden

      Dag Jamie,
      Dankjewel voor je lieve reactie. Eerlijk gezegd voelt het voor mij niet als een rationele benadering hoor. Ik heb een diep geloof en vertrouwen in het leven, en dat dit ook doorgaat ná de dood. Het leven is dus niet eindig, alleen leggen we ons lichaam af. Sybe, ons zonnekind is er gewoon nog. Het was zijn pad om hier maar kort te zijn en het is ons pad om hierin een weg te vinden. De rouw was heel rauw, en gelukkig voel ik inmiddels weer heel veel licht en worden we intens omringd door zonnestralen. Liefs

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Scroll Up